Cumhurbaşkanlığı Kararı’yla geçtiğimiz aylarda Çinli otomobil markalarına getirilen ek gümrük vergisinde yeniden düzenlemeye gidildi. Buna göre teşvikler kapsamında Türkiye’ye yatırım yapacak Çinli otomotiv markalarına ithalatta ek gümrük vergisi uygulanmayacak.
Cumhurbaşkanı kararıyla haziran ayında, “Çin’den ithal edilen içten yanmalı ve hibrit binek otomobillere ithalat değerinin yüzde 40’ı veya 7 bin dolar/adetin yüksek olanı” şeklinde ilave gümrük vergisi uygulanmasına karar verilmişti. Düzenlemeye eklenen yeni maddeyle yatırım teşvik belgesi kapsamında gümrük muafiyetinden yararlanarak gerçekleştirilen Çin menşeli otomobil ithalatında, ek mali yükümlülük uygulanmayacak. Buna göre, Türkiye’de yatırım yapanlar, söz konusu vergiden muaf tutulacak.
Yapılan bu düzenlemeyle kamuoyunda bilinen ve yatırım için konuşan Çinli markaların “Harekete mi geçiyorlar?” sorusuna sebep oldu. Türkiye’ye yatırıma en yakın marka olarak satış rekorları kıran Chery gündemdeyken Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile görüşmeler halinde olduklarını açıklamışlardı. Chery geçtiğimiz yıl pazara girmesine rağmen 40 bin adtelik satışla pazarda kendine yer edindi. Bu yılın ilk yarısında ise 35 bin adedi yakaladı. Çinli SAIC’in markalarından MG’de Türkiye’de yatırım görüşmeleri yaptıklarını açıklamıştı.
Çinli markalar ise Türkiye’ye yatırıma sıcak baktıklarını her defasında dile getirmişti. Milyonluk bir pazar olmasının yanında Orta Doğu ve Afrika’yla güçlü ilişkilerinin yanı sıra Avrupa Birliği Gümrük Birliği Anlaşması da Çinli markaları cezbeden faktörler arasında. Öte yandan Türkiye Çin’den sonra dünyada en büyük yedek parça ve mühendislik kapasitesine sahip ülke olarak göz dolduruyor.
Resmi Gazete’de yayımlanan Çinli markalara ek gümrük şartlarının değiştirilmesinin ardından önemli bir yatırım haberi geldi. Çinli BYD’nin Manisa’ya fabrika kurmak için 1 milyar dolar yatıracağını duyurdu. Yeni Şafak’ın ulaştığı Cumhurbaşkanlığı ve Bakanlık kaynakları, yatırımın henüz görüşme aşamasında olduğu ifade ederken, BYD markası ise görüşmelerin olumlu ilerlediğinin altını çizdi. Manisa’daki yerel kaynaklar ise Volkswagen için tahsis edilen arazinin BYD’ye tahsis edildiğini kesin bir dille doğruladı. Türkiye; BYD’nin Macaristan’ın ardından Avrupa’daki ikinci üretim üssü olacak. Çin’in en büyük elektrikli araç üreticisi BYD’nin Manisa’ya yapacağı yatırım kararının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından duyurulması bekleniyor.
Türkiye otomotiv pazarında Skywell, MG, Chery, Leapmotor, Seres, Maxus, Hongqi, DFSK, BYD ve NETA ile 10 Çin menşeli marka bulunuyor. Bu listeye yakın zamanda SWM ve Jaecoo markalarının da eklenmesiyle Çin menşeli marka sayısının 12’ye yükselmesi bekleniyor. DFSK ve Chery içten yanmalı motora sahip otomobilleri Türkiye pazarında satışa sunarken, MG hem elektrikli hem içten yanmalı, diğer markalar da elektrikli modelleriyle boy gösteriyor. Lüks segment otomobil satan Voyah ise ODMD’de listelenmiyor. Ayrıca DFSK ve Maxus markaları hafif ticari araç satışı da yapıyor. Geçtiğimiz yıl otomotiv özelinde Türkiye Çin’e 2,5 milyar dolarlık cari açık vermişti. Yıllarca cari fazla veren otomotiv sektörü Çinli markaların gelişinin yanı sıra ÖTV’deki yerli rekabeti zayıflatan matrah dilimlerinin güncellenmemesinden kaynaklı ithalatın artmasıyla 6,5 milyar dolar cari açık vermişti. Çinli markalar Türkiye pazarında toplamda yüzde 10 paya ulaştılar.
